Strafrecht – Examendiefstal ECLI:NL:HR:2017:2573

Casus

Meerdere leerlingen op een school in Nederland hebben examens gestolen. De leerlingen keken of ze in de kluis konden en op het moment dat zij wisten dat dit kon, hebben zij een aantal examens gestolen. Deze hebben ze meegenomen, gefotografeerd en vervolgens weer teruggelegd. Dit is meerdere malen gebeurd, waardoor er uiteindelijk 27 examens waren uitgelekt.

Rechtsvraag

Is er sprake van een diefstal en/of hadden de leerlingen rekening moeten houden met alle mogelijke ernstige gevolgen van hun daad?

Rechtbank

Allereerst oordeelt de rechtbank dat er sprake is van diefstal. De reden die hiervoor wordt gegeven is dat de rechtbank vindt dat de examens een economische waarde hebben en dat een belangrijke eigenschap hiervan is dat ze een geheim karakter hebben. Door de diefstal hebben de leerlingen dit geheime karakter weggenomen en mist er een essentieel iets, dus is er sprake van diefstal.

Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelt dat de leerlingen geen concreet plan hadden. Zij hadden het plan de examens te stelen, maar nadat dit gelukt was, wisten ze niet meer wat ze moesten doen.
Daarnaast kregen sommige klasgenoten bewust niet de antwoorden, waardoor de Hoge Raad concludeert dat een brede verspreiding niet het directe doel van hun daad was. De Hoge Raad vindt wel dat de leerlingen rekening hadden moeten houden met alle ernstige gevolgen voor zichzelf, maar ook die zij voor anderen veroorzaken met hun daad. De Hoge Raad ziet deze daad niet als een uit de hand gelopen kwajongensstreek, maar als een ernstige zaak. Echter, zij hebben inmiddels veel geleerd hiervan en alle gevolgen hebben al een zeer negatieve invloed op het leven van de leerlingen. Daarom krijgen alle betrokkenen een (zware) taakstraf en zijn bepaalde leerlingen die direct bij de diefstal betrokken waren ook veroordeeld tot gevangenisstraf.

Echter, zij hoeven hier niet voor terug naar de gevangenis omdat zij al in voorarrest hebben gezeten. De Hoge Raad vindt daarnaast dat er geen sprake is van diefstal op de manier dat de rechtbank dit uitlegde en beargumenteerde.