Privaatrecht – Glencore/NBM e.a. Oftewel Zalco III NJ 2016, 263

Casus

Zalco was een bedrijf dat zich bezighield met het produceren van aluminium. Hiervoor bezat zij ook de daarbij benodigde aluminiumsmelterij, gieterij en een anodefabriek. De smelterij staat op grond die tot het eigendom van ZSP behoort. Bij onderhandse pandakte heeft Zalco een stil pandrecht gevestigd op haar voorraad aluminium. Dit pandrecht is gevestigd ten gunste van Glencore. Zalco gaat echter failliet. Op het moment van het faillissement zat het aluminium al vloeibaar in de ovens. Dit is door stillegging door het faillissement gestold. Ineens claimt ook ZSP dat zij rechthebbende is van de gestolde aluminium. Het gestolde aluminium bevindt zich nu immers in de ovens van de smelterij van Zalco dat op het perceel van ZSP stond. ZSP geeft UTB de opdracht de aluminium uit de ovens te slopen. Hier is Glencore het niet mee eens. Kan Glencore nog het pandrecht uitoefenen nu de aluminium is gestold en nog in de ovens zit?

Rechtsvraag

Gaat een pandrecht teniet door zaaksvermenging?

Overweging

De bepalingen omtrent vermenging kunnen in ieder geval worden toegepast als er een hoofdzaak aan te wijzen is. Er is sprake van een hoofdzaak als de waarde van de één de andere zaak aanmerkelijk overtreft. Deze aanmerkelijkheid mag niet te snel worden aangenomen.

Als het pandrecht rust op de bijzaak die door vermenging onderdeel wordt van de hoofdzaak, zal het pandrecht op die hoofdzaak komen te rusten. Als er geen hoofdzaak valt aan te wijzen, ontstaat er een nieuwe zaak. Er ontstaat dan van rechtswege een nieuw pandrecht op een aandeel in de nieuwe zaak ten behoeve van degene die het pandrecht op de door vermenging tenietgegane zaak had gevestigd.

Rechtsregel

Als er een hoofdzaak is, zal het pandrecht op de bijzaak overgaan op de hoofdzaak met zaaksvermenging. Als er geen hoofdzaak is, kan er van rechtswege een nieuwe zaak en daarmee een nieuw pandrecht ontstaan.