Strafrecht – Grenswisselkantoor ECLI:NL:HR:1987:AC050

Casus

Twee mannen hebben het plan opgevat om het Grenswisselkantoor in Bladel te overvallen. Zij rijden met een gestolen auto met valse kentekenplaten nog voor het openingsuur naar het betreffende Grenswisselkantoor. In een auto hebben zij een geladen dubbelloops jachtgeweer, een imitatie vuistvuurwapen alsmede handboeien en tape om de kantoorbediende vast te binden. De mannen dragen dubbele kleding en hebben pruiken bij zich. Met draaiende motor wachten de mannen op een parkeerplaats nabij het Grenswisselkantoor de komst af van de kantoorbediende die, als alles goed gaat, het kantoor zal openen.

De kantoorbediende arriveert, maar opent het Grenswisselkantoor niet, omdat hij de auto ziet staan en het zaakje niet vertrouwt. Hij waarschuwt de politie, die snel met een dienstauto ter plaatse is. Zodra de overvallers de politie zien, slaan zij op de vlucht. Na een wilde achtervolging worden de mannen tot stoppen gedwongen en aangehouden.

Rechtsvraag

Heeft het voornemen van de verdachten om een misdrijf te plegen zich door een begin van uitvoering geopenbaard?

Hoge Raad

De Hoge Raad stelt dat er niet gesproken kan worden van een begin van uitvoering indien iemand zich naar een grenswisselkantoor begeeft met het voornemen daar een misdrijf te plegen, maar de auto nog niet verlaten heeft of nog geen andere gedraging heeft verricht die moet worden beschouwd als te zijn gericht op de voltooiing van dat voorgenomen misdrijf. Er is sprake van een begin van uitvoering indien de gedragingen naar haar uiterlijke verschijningsvorm moeten worden beschouwd als te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf. Er bestond in dit geval nog geen begin van uitvoering van het misdrijf afpersing (dus geen poging).

Rechtsregel

Het arrest Grenswisselkantoor is een negatief variatie arrest op het standaardarrest Cito-arrest. Hierin leidde de toepassing van het criterium tot de conclusie dat de handelingen van de verdachte juist geen begin van uitvoering opleveren. Dit arrest brengt het bereik van het pogingscriterium zoals geformuleerd in het Cito-arrest in beeld.