Europees recht – Sanoma v. The Netherlands ECLI:EU:C:2016:644

  • Datum: 8 september 2016

  • Rechtbankniveau: Europees Hof voor de Rechten van de Mens (preliminary ruling)

  • Rechtsgebied: Europees recht

  • Wetsartikelen: 552 Sv

Feiten

In 2002 wordt bij Sanoma, uitgever van het weekblad Autoweek, een CD-ROM in beslag genomen waarop zich foto’s bevonden van een illegale autorace. Een journalist van Autoweek had deze foto’s gemaakt zonder toezegging van bescherming van de anonimiteit van de deelnemende auto’s en bestuurders. De advocaat van Sanoma kwam met de Officier van Justitie overeen dat het advies van de rechter-commissaris zou worden gevraagd, alvorens tot vordering van de documenten overgegaan zou worden. Deze achtte het opsporingsbelang en de aard van het strafbare feit zwaarder wegen dan het belang van Sanoma. Sanoma heeft vervolgens de CD-ROM aan de Officier van Justitie overhandigd. Gedurende de beklagprocedure bij de rechtbank ingevolge artikel 552 Sv is de CD-ROM geretourneerd aan Sanoma, maar niet de kopieën die ervan waren gemaakt. Met de foto’s zou namelijk achterhaald kunnen worden of de auto, die bij de race was gebruikt, dezelfde was als die later bij een roofoverval met geweld was gebruikt. Autoweek doet een beroep op bronbescherming.

Het Hof

Het hof oordeelt dat er niet is voldaan aan het vereiste ‘prescribed by law’, aangezien bij inbeslagneming bij journalisten de wetgeving niet voorziet in een rechterlijke toetsing voorafgaand hieraan. Hierbij zal het Openbaar Ministerie een verzoek tot inbeslagneming behoorlijk moeten onderbouwen, voorafgaand aan de inbeslagneming of voordat het inbeslaggenomen materiaal mag worden gebruikt. Het i.c. ingewonnen advies van de rechter-commissaris was niet op de wet gebaseerd en was niet verplichtend voor het Openbaar Ministerie. Beide gebreken zijn op zich voldoende om de kwaliteit van de procedure te veroordelen.

Rechtsregel

Naar aanleiding van dit arrest zijn verschillende implicaties doorgevoerd, zoals een instructie voor het Openbaar Ministerie op basis waarvan bij een journalist in beslag genomen materiaal wordt verzegeld totdat de beklagrechter heeft beslist. Bovendien wordt de procedure in deze zaak bij de rechter-commissaris geformaliseerd.