Cassis de Dijon ECLI:EU:C:1979:42

De feiten

De vennootschap Rewe-Zentral vroeg een invoervergunning aan voor een partij Franse ‘Cassis de Dijon’, maar het product bleek volgens de ‘Bundesmonopolverwaltung für Branntwein’ niet in aanmerking te komen voor verhandeling vanwege een te laag alcoholpercentage. Rewe-Zentral ziet dit als een beperking van het recht op het vrije verkeer van goederen en als een met art. 30 EEG-verdrag (nu art. 34 VwEU) strijdige maatregel van gelijke werking van kwantitatieve invoerbeperking. Daarbij acht Rewe-Zentral art. 37 EEG-verdrag geschonden.

Rechtsvraag

Er worden in een prejudiciële beslissing (een vraag aan het Hof van Justitie) twee vragen gesteld:

1. Moet het begrip “maatregelen van gelijke werking als kwantitatieve invoerbeperkingen” in art. 30 EEG-verdrag aldus worden verstaan, dat het mede omvat de in het Duitse Branntweinmonopolgesetz vaststelling van een minimumgehalte aan ethylalcohol voor gedestilleerde dranken, ten gevolge waarvan traditionele producten van andere lidstaten,
die minder dan het vastgestelde gehalte aan ethylalcohol bevatten, in de Bondsrepubliek Duitsland niet in het verkeer kunnen worden gebracht?

2. Kan de vaststelling van zodanig minimumgehalte vallen onder het begrip “discriminatie van de onderdanen van de lidstaten wat de voorwaarden van de voorziening en afzet betreft”?

Overweging

Wanneer bepalingen betreffende samenstelling of aard van de bestanddelen van bepaalde dranken niet de bescherming van de volksgezondheid dienen, kunnen de beperkingen van het handelsverkeer – overeenkomstig artikel 36 – slechts hun rechtvaardiging vinden in het beginsel dat bescherming van de verbruiker verlangt (informatie consument en bescherming tegen bedrog) en in dat van eerlijke mededinging tussen producenten. 

Een zonder onderscheid voor nationale en ingevoerde producten geldende vaststelling van een minimum alcoholgehalte voor gedestilleerd dat voor menselijke consumptie is bestemd, kan haar rechtvaardiging vinden in het belang van de bescherming der consumenten, alsmede in dat van de totstandbrenging van een  eerlijke mededinging tussen producenten van voor menselijke consumptie bestemd gedestilleerd.

Bij gebreken van een gemeenschappelijke regeling voor de productie en verhandeling van alcohol, moet iedere lidstaat op zijn eigen grondgebied zelf regelingen te treffen. Belemmeringen van het intracommunautaire verkeer als gevolg van dispariteiten van de nationale wettelijke regelingen op de verhandelingen der betrokken producten, moeten worden aanvaard voor zover dringende behoeften, onder meer verband houdend met de doeltreffendheid der fiscale controles, de bescherming van de volksgezondheid, de eerlijkheid der handelstransacties en de bescherming van consumenten, ze noodzakelijk maken. 

Het gaat echter te ver te menen dat het voorschrijven van een minimum alcoholpercentage als een wezenlijke garantie voor een eerlijk handelsverkeer is te beschouwen: ook door vermelding van herkomst en alcoholpercentage op de verpakking te verlangen, kan men de koper zeer wel van de nodige informatie verzekeren. 

De voorschriften betreffende een minimum alcoholpercentage dat in gedestilleerd moet voorkomen, zijn niet gericht op de verwezenlijking van een doel van algemeen belang, dat zou moeten voorgaan bij de eisen van het vrije verkeer van goederen dat als een van de fundamentele regels der Gemeenschap is te beschouwen.

Rechtsregel

De term ‘maatregelen van gelijke werking als kwantitatieve invoerbeperkingen’, zal in die zin moeten worden omschreven dat de verbodsbepaling van art. 30 EEG-Verdrag ook betrekking heeft op de vaststelling van een alcoholpercentage, dat in voor menselijke consumptie gedistilleerd ten minste moet voorkomen, zolang er sprake is van de invoer van gedestilleerd dat in een andere lidstaat rechtmatig geproduceerd en in handel is gebracht.

Ook worden er een paar dingen geïntroduceerd in Cassis:

• Maatregelen met en zonder onderscheid bevestigd;
• Principe van wederzijdse erkenning;
• Rule of reason.