Privaatrecht – Khaly/Freezer, Dekka-Hanno/Citronas NJ 1987, 35

Feiten

Citronas heeft sinaasappelen in kisten. Deze kisten worden opgeslagen door Heinrich Hanno in de loodsen van Dekka-Hanno. Er is sprake van een overeenkomst tussen Heinrich Hanno en Dekka-Hanno waarin een exoneratiebeding is opgenomen. In de haven van Rotterdam, waar de loodsen zijn, vindt een staking plaats. Citronas wil de sinaasappelen ophalen en Dekka-Hanno opent de deuren. Echter, de stakers sluiten de deuren weer. Citronas eist dat Dekka-Hanno de deuren weer opent, maar dit weigeren zij. De sinaasappelen bederven hier gedeeltelijk door.

Rechtsvraag

Geldt de exoneratie uit de overeenkomst tussen Heinrich Hanno en Dekka-Hanno ook voor Citronas?

Rechtsregel

De Hoge Raad formuleert het volgende: de hoofdregel die geldt, is dat contractuele bedingen alleen gelden tussen de betrokken contractspartijen. Er bestaan uitzonderingen waarin een derde een exoneratiebeding redelijkerwijs tegen zich moet laten gelden. Er zijn tot nu toe twee uitzonderingen geformuleerd, die niet limitatief zijn. Deze uitzonderingen zijn:

• Het is terug te voeren op gedragingen van de derde dat het beding ook tegen die derde kan worden ingeroepen (zie ook arrest Gegaste uien);

• De aard van de overeenkomst en het beding werkt tegen een derde, omdat er een bijzondere relatie bestaat tussen de derde en degene die zich beroept op het beding (zie ook arrest Securicor/Nationale Nederlanden).

Van belang hierbij is dat de derden werking wel past in het stelsel van de wet. Indien derden werking niet past binnen het stelsel van de wet, dan doet zich geen uitzondering voor.